Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2020/7006 E. , 2020/5546 K.
Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2020/7006 E. , 2020/5546 K.
"İçtihat Metni"
T.C. D A N I Ş T A Y SEKİZİNCİ DAİRE Esas No : 2020/7006 Karar No : 2020/5546
TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ : Dava konusu istem: "M" plaka (… plakalı) araçla Bursa - Büyükorhan arası yolcu taşımacılığı yapmakta iken ilgili mevzuat gereği "N" plakaya tescili yapılarak ticari faaliyeti sağlanan davacının, yeniden "M" tahdit serisine tescil edilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine dair Bursa Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezinin (UKOME) … tarihli ve … sayılı Kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacının "Y yetki belgesi" alabilmek için adına kayıtlı … plakalı aracın plakasının "N" plakaya devredilmesi ve bu tescil işlemi sırasında ruhsatta ticari ibaresinin korunması yönünde ilgili idareye müracaat ettiği anlaşıldığından, kendi iradesi doğrultusunda haiz olduğu hakkın kullanımından vazgeçen davacının müktesep hakkının ihlal edildiğine dair iddiasına itibar edilmemiş olup, söz konusu plakanın aradan uzun bir müddet geçtikten sonra yeniden "M" plaka tahdit serisine tescil edilmesine imkan bulunmadığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : "M" plakadan "N" plakaya geçmek için kendi hür iradesiyle idareye müracaat etmediği, valilik kararı neticesinde müracaat dilekçelerini imzalamak zorunda kaldığı, çalıştığı güzergah içinde "M" plaka hakkı olmadığı halde çalışan ve halen çalışmasına izin verilen kişiler olduğu, "M" plakadan "N" plakaya geçiş yapmayan bazı kişilere bedelsiz olarak "S" plaka verilerek eşitlik ilkesinin ihlal edildiği, kazanılmış hakkın korunmadığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacının kendi iradesiyle hakkını kullanmaktan vazgeçtiği, yapılan işlemin mevzuata uygun olduğu savunulmuştur.
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca dava dosyası incelenerek işin gereği görüşüldü: Dava, "M" plaka (… plakalı) araçla Bursa - Büyükorhan arası yolcu taşımacılığı yapmakta iken ilgili mevzuat gereği "N" plakaya tescili yapılarak ticari faaliyeti sağlanan davacının, müktesep hakkı bulunduğundan bahisle plakanın yeniden "M" tahdit serisine tescil edilmesi istemiyle yapılan başvurusunun reddine dair Bursa Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezinin (UKOME) … tarihli ve … sayılı Kararının iptali istemiyle açılmıştır. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İstinaf" başlıklı 45. maddesinde; "1) İdare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabilir... 3) Bölge idare mahkemesi, yaptığı inceleme sonunda ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulursa istinaf başvurusunun reddine karar verir. Karardaki maddi yanlışlıkların düzeltilmesi mümkün ise gerekli düzeltmeyi yaparak aynı kararı verir... 6) Bölge idare mahkemelerinin 46 ncı maddeye göre temyize açık olmayan kararları kesindir.", aynı Kanun'un "Temyiz" başlıklı 46. maddesinde; "Danıştay dava dairelerinin nihai kararları ile bölge idare mahkemelerinin aşağıda sayılan davalar hakkında verdikleri kararlar, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi Danıştayda, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde temyiz edilebilir: a) Düzenleyici işlemlere karşı açılan iptal davaları. b) Konusu yüz bin Türk lirasını aşan vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemler hakkında açılan davalar. c) Belli bir meslekten, kamu görevinden veya öğrencilik statüsünden çıkarılma sonucunu doğuran işlemlere karşı açılan iptal davaları. d) Belli bir ticari faaliyetin icrasını süresiz veya otuz gün yahut daha uzun süreyle engelleyen işlemlere karşı açılan iptal davaları. e) Müşterek kararnameyle yapılan atama, naklen atama ve görevden alma işlemleri ile daire başkanı ve daha üst düzey kamu görevlilerinin atama, naklen atama ve görevden alma işlemleri hakkında açılan iptal davaları. f) İmar planları, parselasyon işlemlerinden kaynaklanan davalar. g) Tabiat Varlıklarını Koruma Merkez Komisyonu ve Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulunca itiraz üzerine verilen kararlar ile 18/11/1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanununun uygulanmasından doğan davalar. h) Maden, taşocakları, orman, jeotermal kaynaklar ve doğal mineralli sular ile ilgili mevzuatın uygulanmasına ilişkin işlemlere karşı açılan davalar. ı) Ülke çapında uygulanan öğrenim ya da bir meslek veya sanatın icrası veyahut kamu hizmetine giriş amacıyla yapılan sınavlar hakkında açılan davalar. i) Liman, kruvaziyer limanı, yat limanı, marina, iskele, rıhtım, akaryakıt ve sıvılaştırılmış petrol gazı boru hattı gibi kıyı tesislerine işletme izni verilmesine ilişkin mevzuatın uygulanmasından doğan davalar. j) 8/6/1994 tarihli ve 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanunun uygulanmasından ve 16/7/1997 tarihli ve 4283 sayılı Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanunun uygulanmasından doğan davalar. k) 6/6/1985 tarihli ve 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununun uygulanmasından doğan davalar. l) 3/7/2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun uygulanmasından doğan davalar. m) Düzenleyici ve denetleyici kurullar tarafından görevli oldukları piyasa veya sektörle ilgili olarak alınan kararlara karşı açılan davalar." hükümlerine yer verilmiştir. Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden; İdare Mahkemelerinin Kanunda sayılanlar dışında kalan bütün kararlarına karşı mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine istinaf başvurusunda bulunulabileceği, bölge idare mahkemesince istinaf incelemesi üzerine verilen kararlara karşı ise sadece 2577 sayılı Kanun'un 46. maddesinde yer alan konular ile sınırlı olarak Danıştay'a temyiz başvurusunda bulunulabileceği, bölge idare mahkemelerince istinaf incelemesi üzerine verilen ve 46. madde kapsamı dışında olan kararların ise kesin olduğu görülmektedir. Olayda; … numaralı Büyükorhan Minibüsçüler ve Otobüsçüler Kooperatif üyesi olarak Bursa-Büyükorhan arasında taşımacılık yapan davacı tarafından … tarihli dilekçeyle daha önce "M" plakadan "N" plakaya dönüştürülen plakanın yeniden "M" plakaya tescil edilmesi yönünde Bursa Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezine başvuru yapıldığı, yapılan başvurun reddedilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı, davacının mevcut "N" plakalı aracıyla ticari faaliyetini devam ettirdiği ve dava konusu işlemin davacının ticari faaliyetinin icrasını süresiz veya otuz gün yahut daha uzun süreyle engelleyen işlemlerden olmadığı ve davanın 2577 sayılı Kanun'un 46. maddesinde sınırlı şekilde sayılan temyiz edilebilecek uyuşmazlıklar kapsamında yer almadığı anlaşıldığından, temyiz istemine esas teşkil eden … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı davacı tarafından yapılan temyiz başvurusunun esasının incelenmesine yasal olanak bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle, davacının temyiz isteminin incelenmeksizin reddine, temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, 10/12/2020 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.