1. Daire 2014/779 E. , 2014/799 K.
"İçtihat Metni"Adalet Bakanlığı Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığınca hazırlanmıştır. İzinsiz olarak kopyalanması ve dağıtılması hukuki sorumluluk gerektirir.
Özeti : İdari dava olarak talepler içeren dava dilekçesi ve eklerinin taleplerle ilgili inceleme yapmakla görevli idari dava dairesine gönderilmesi hakkında.
KARAR
Danıştay Altıncı Dairesinin 03.04.2014 tarih ve E:2014/2173, K:2014/2653 sayılı gönderme kararıyla gönderilen dosya ile Dairemizin 29.03.2012 tarih ve E:2012/474, K:2012/526 sayılı kararına konu İzmir İli, Bornova İlçesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın … Üniversitesine devrine yönelik işlemin iptali, Kamulaştırma Kanununun 30’uncu maddesinin iptali için Anayasa Mahkemesine başvurulması, Anayasa Mahkemesince bu konuda karar verilinceye kadar davanın geri bırakılması ile yürütmenin durdurulması, keşif ve duruşma istemine ilişkin İzmir Ticaret Borsasının 09.07.2012 tarihli dava dilekçesi ve ekleri, Tetkik Hakimi Baki Boybaşı'nın açıklamaları dinlenildikten sonra, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 30’uncu maddesi uyarınca incelendi;
Gereği Görüşülüp Düşünüldü:
2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun "Bir idareye ait taşınmaz malın diğer idareye devri" başlıklı 30’uncu maddesinde, kamu tüzel kişilerinin ve kurumlarının sahip oldukları taşınmaz mal, kaynak ve irtifak haklarının diğer bir kamu tüzel kişisi veya kurumu tarafından kamulaştırılamayacağı, taşınmaz mala; kaynak veya irtifak hakkına ihtiyacı olan idarenin, 8’inci madde uyarınca bedeli tespit edeceği, bu bedel esas alınarak ödeyeceği bedeli de belirterek mal sahibi idareye yazılı olarak başvuracağı, mal sahibi idare devire muvafakat etmez veya altmış gün içinde cevap vermez ise anlaşmazlığın, alıcı idarenin başvurusu üzerine Danıştay ilgili idari dairesince incelenerek iki ay içinde kesin karara bağlanacağı hükümlerine yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, mülkiyeti İzmir Ticaret Borsasına ait Bornova İlçesi, Kazımdirik Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın Dairemizin 29.03.2012 tarih ve E:2012/474, K:2012/526 sayılı kararı ile 2942 sayılı Kanun’un 30’uncu maddesi gereğince … Üniversitesine devrine karar verildiği, bu kararımız üzerine … Üniversitesi tarafından İzmir 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin E:2012/183 sayısına kayıtlı olan kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davası açıldığı, bu davanın 14.06.2012 tarihinde yapılan duruşmasında, davalı İzmir Ticaret Borsası vekilince kamulaştırma işleminin iptali için idari yargıda iptal davası açabileceğinin belirtilmesi üzerine, Mahkemece verilen 14.06.2012 tarih ve E:2012/183 sayılı kararla, kamulaştırma işleminin iptali için idari yargıda iptal davası açabileceğine, bunun için davalıya tensip tutanağının tebliğinden itibaren 30 gün süre verilmesine karar verildiği, bu karar da dayanak alınarak İzmir Ticaret Borsası tarafından taşınmazın devrine ilişkin işlemin (… Üniversitesi Mütevelli Heyetinin 04.07.2011 tarih ve 49 sayılı kararının) iptali istemiyle İzmir 2. İdare Mahkemesine dava açıldığı, Mahkemenin 12.7.2012 tarih ve E:2012/1348, K:2012/1337 sayılı kararında özetle, söz konusu taşınmazın Danıştay Birinci Dairesinin 29.03.2012 tarih ve E:2012/474, K:2012/526 sayılı kararıyla 2942 sayılı Kanun’un 30’uncu maddesi gereğince … Üniversitesine devrine karar verildiği, her ne kadar İzmir 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/183 esas sayılı kararında 30 gün içinde kamulaştırma işleminin iptali için idari yargıda iptal davası açılabileceğinin belirtilmesi üzerine bakılan dava açılmış ise de, idari yargı yerinde 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 10’uncu maddesi uyarınca kamulaştırmanın satın alma usulü ile yapılmaması halinde (doğrudan bedel tespiti ve taşınmaz tescili için Asliye Hukuk Mahkemesine açılan davanın duruşma davetiyesinin tebliği üzerine) dava açılması mümkün olup, Kamulaştırma Kanununun 30’uncu maddesi kapsamında iki idare arasında taşınmaz devrinden doğan uyuşmazlığın Danıştay ilgili dairesince çözümlendiği ve Dairece verilen kararın kesin olduğu, taşınmazın … Üniversitesine devrine ilişkin işlemin, idari davaya konu edilebilecek, kesin ve yürütülmesi zorunlu bir işlem niteliği taşımadığı gerekçesiyle davanın incelenmeksizin reddine karar verildiği, bu kararın temyizi üzerine verilen Danıştay Altıncı Dairesinin 17.06.2013 tarih ve E:2012/7150, K:2013/4298 sayılı kararında özetle, 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun "İlk Derece Mahkemesi Olarak Danıştayda Görülecek Davalar" başlıklı 24’üncü maddesine göre Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak Danıştay İdari Dairesince veya İdari İşler Kurulunca verilen kararlar üzerine uygulanan eylem ve işlemlere karşı açılacak iptal ve tam yargı davaları ile tahkim yolu öngörülmeyen kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan idari davaları karara bağlayacağı hükmüne yer verildiği, uyuşmazlığın ise, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 30’uncu maddesi uyarınca davacı İzmir Ticaret Borsasına ait taşınmazın davalı … Üniversitesi Rektörlüğüne devri yolunda, Danıştay İdari İşler Kurulu ile Danıştay Birinci Dairesi tarafından karar verilmesinden ve Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açılmasından sonra idari dava biçiminde sürdürüldüğü, 2575 sayılı Yasa’nın 24’üncü maddesinin 1’inci fıkrasının (d) bendi uyarınca açılmış bir dava olması nedeniyle idare mahkemesinin görev alanına girmeyen uyuşmazlık hakkında verilen temyize konu Mahkeme kararında hukuki isabet görülmediği belirtilerek anılan Mahkeme kararının bozulmasına karar verildiği, İzmir 2. İdare Mahkemesinin 23.01.2014 tarih ve E:2014/72, K:2014/68 sayılı kararıyla bozma kararına uyularak davanın görev yönünden reddine ve dosyanın Danıştay’a gönderilmesine karar verildiği, bu karar üzerine Danıştay Altıncı Dairesinin 03.04.2014 tarih ve E:2014/2173, K:2014/2653 sayılı kararı ile Kamulaştırma Kanunu’nun 30’uncu maddesi ile ilgili uyuşmazlığın incelenmesinin Danıştay Altıncı Dairesinin görevi içinde olmadığı, 2575 sayılı Yasa’nın 42’nci maddesinin (g) bendi uyarınca Danıştay Birinci Dairesine ait dosyanın esas kaydının kapatılarak Dairemize gönderilmesine karar verildiği anlaşılmaktadır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun "İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı" başlıklı 2’nci maddesinde, idari dava türlerinin iptal davaları, tam yargı davaları ile tahkim yolu öngörülen imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıklar hariç, kamu hizmetlerinden birinin yürütülmesi için yapılan her türlü idari sözleşmelerden dolayı taraflar arasında çıkan uyuşmazlıklara ilişkin davalar olduğunun belirtildiği, 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun 24’üncü maddesinde de, Danıştay’ın ilk derece mahkemesi olarak Danıştay İdare Dairesince veya İdari İşler Kurulunca verilen kararlar üzerine uygulanan eylem ve işlemlere karşı açılacak iptal ve tam yargı davaları ile tahkim yolu öngörülmeyen kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan idari davaları karara bağlayacağı hükmüne yer verildiği, Danıştay Altıncı Dairesinin 03.04.2014 tarih ve E:2014/2173, K:2014/2653 sayılı kararı ile bu bozmaya uyulduğuna ilişkin İzmir 2. İdare Mahkemesinin 23.01.2014 tarih ve E:2014/72, K:2014/68 sayılı kararında, söz konusu uyuşmazlığın, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 30’uncu maddesi uyarınca davacı İzmir Ticaret Borsasına ait taşınmazın davalı … Üniversitesi Rektörlüğüne devri yolunda, Danıştay İdari İşler Kurulu ile Danıştay Birinci Dairesi tarafından karar verilmesinden ve Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açılmasından sonra idari dava biçiminde sürdürüldüğü belirtilerek Danıştay tarafından ilk derece görülecek dava niteliğinde bulunduğu hususuna yer verildiği, Danıştay’ın idari dairesi olan Birinci Dairenin görevleri 2575 sayılı Kanun’un 42’nci maddesinde sayılmış olup Birinci Dairenin idari uyuşmazlıkları dava yoluyla veya temyiz merci olarak çözümlemekle görevli olmadığı, İzmir Ticaret Borsasının dava dilekçesindeki taleplerinin ise, uyuşmazlık konusu taşınmazın … Üniversitesine devrine yönelik işlemin iptali, Kamulaştırma Kanununun 30’uncu maddesinin iptali için Anayasa Mahkemesine başvurulması, Anayasa Mahkemesince bu konuda karar verilinceye kadar davanın geri bırakılması ve yürütmesinin durdurulması, duruşma ve keşif yapılması olduğu, 2575 sayılı Kanun uyarınca Dairemizin görevleri arasında bulunmayan bu taleplere ilişkin dosyanın esas kaydının kapatılmasına, dosyanın Danıştay Altıncı Dairesine gönderilmek üzere Danıştay Başkanlığına sunulmasına 28.05.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.